شاید شما هم شنیده باشید برای راه اندازی یک کسب و کار آنلاین، به طرح اولیه‌ای که به آن بیزینس پلن میگویند و برنامه ریزی مفصلی نیاز دارید. ممکن است این مسئله فکرتان را مشغول کند که ما با چم و خم کسب و کارمان آشنا هستیم، آنلاین کردن آن نباید کار سختی باشد! اما بهتر است همین ابتدا اشاره کنیم که با داشتن یک بیزینس پلن یا طرح کسب و کار راحت‌تر به هدف خود می‌رسید و پیش بردن اهداف برای شما به مراتب آسان‌تر خواهد بود. البته این تنها مزیت بیزینس پلن نیست و در ادامه با مزایای بیشتری آشنا می شویم. اما پیش از بررسی این موارد بهتر است ببینیم که اصلا بیزینس پلن یعنی چه؟
بیزینس پلن چیست؟
به عبارت ساده‌تر می‌توان گفت بیزینس پلن یا طرح کسب و کار، یک سند است که در آن به شرح یک تجارت می‌پردازند. برای مثال از
- خدمات
- محصولات
- نحوه کسب درآمد
- چگونگی مدیریت اعضا
- تامین اعتبار تیم و…
توضیحاتی در بیزینس پلن داده می‌شود.
برای داشتن یک طرح کسب و کار کاربردی چه باید کرد؟
۱٫ تحلیل بازار انجام دهید
اگر بخواهید یک بیزینس پلن عالی طراحی کنید در ابتدا باید بازار کار خود را بسنجید و طبق داده‌های به دست آمده اینکار را شروع کنید. برای مثال باید بدانید:
- آیا محصول شما در حال حاضر مصرف کننده‌ای دارد یا خیر؟
- مشتری یا مصرف کننده شما چه کسی است؟
- مصرف کنندگان شما در چه رده سنی هستند؟
- مشتری بالقوه شما چه کسانی هستند؟
- آیا همه افراد جامعه قادر به خرید محصول شما هستند؟
- و در آخر هم باید بدانید مشتریانتان در چه محدوده و محلی زندگی میکنند؟
پس از انجام این تحقیقات می‌توان گفت شما یک نگرش سنجیده نسبت به بازارکار خود پیدا کرده‌اید و آماده طراحی بیزینس پلنتان هستید.
۲٫ اندازه محصولتان را مشخص کنید
اگر بخواهید جلوی ضرر و زیان‌ها را بگیرید باید تا حد امکان محصول و بازارتان را مشخص کنید. برای مثال محصول شما خمیردندان است، این محصول بسیار کاربردی‌ست چراکه اکثر افراد جامعه از آن استفاده میکنند. پس یعنی شما باید به اندازه تمام افراد جامعه خمیردندان تولید کنید؟ خیر اینطور نیست.
باید سعی کنید جامعه هدف خود را کوچکتر کنید تا زودتر به هدف برسید. برای مثال برای کودکان زیر ۷ سال خمیردندانی تولید کنید که مزه شیرین‌تری داشته باشد و آنها را تشویق به مسواک زدن کند. با این روش میتوانید جامعه مشخص‌تری را هدف بگیرید و تحلیل راحت‌تری از بازارکارتان داشته باشید.
برای مثال:
- میتوانید به دنبال این باشید که چه تعداد کودک زیر ۷ سال در کشور وجود دارد؟
- این کودکان در ماه چه تعداد خمیردندان مصرف میکنند؟
- رقبای شما در این بازارکار چه کسانی هستند؟
۳٫ نیازسنجی اولیه انجام دهید
هر کسب و کاری در ابتدای تبدیل کسب و کار سنتی به آنلاین راه نیاز به یک برآورد هزینه دارد. پس برای اینکار باید مواد لازم برای شروع کار را لیست کنید و با توجه به آنها بیزینس پلن خود را بچینید.
باید این را هم بدانید همه نیازهای اولیه هر کسب و کاری تنها به اجسام فیزیکی مانند دستگاه‌ها، قفسه‌ها، سیستم کامپیوتر و… ختم نمی‌شود بلکه نیازهایی هستند که قابل لمس نمی‌باشند و بسیار هم ضروری هستند. از جمله این نیازها می‌توان به زمانی که باید برای تحلیل بازار و طراحی محصول صرف شود، اشاره نمود.
۴٫ نمونه محصولتان را بسازید
حتما در بیشتر دفاتر مهندسی و عمران نمونه کارهایی کوچک از پروژه‌های در حال ساخت را دیده‌اید. شما هم باید نمونه‌ای شبیه سازی شده از محصول خود را بسازید تا بتوانید با استفاده از آن توجه سرمایه گذاران را جلب کنید. همانطور که میدانید افراد به آن چیزی که می‌بینند بیشتر اعتماد میکنند تا آن چیزی که میشنوند!
۵٫ هزینه‌ها را از ریز تا درشت دربیاورید
برای اینکه بتوانید به یک برآورد قیمت برسید باید تک تک لوازم مورد نیاز برای راه اندازی کسب و کارتان را یادداشت کنید و یک فهرست تهیه کنید. از وارد کردن هزینه‌های اضافی و وسایل غیرضروری بپرهیزید و تا حد امکان موارد مهم‌تر را در اولویت قرار دهید. میتوانید به دنبال جایگزین برای مواردی با هزینه‌های نامعقول هم باشید چراکه برای هر چیزی جایگزینی مناسب‌تر پیدا خواهد شد.
نکته دیگر اینکه در ابتدای کار نباید به دنبال بهترین‌ها باشید! میتوانید از خرج‌های اضافه و تزئینات پر هزینه بپرهیزید و روی مواردی زوم کنید که قادر به خریداری آنها هستید و همچنین لازمه شروع کسب و کارتان هستند.
۶٫ سرمایه گذاران‌تان را مشخص کنید
باید بدانید هیچ سرمایه گذاری محض رضای خدا به شما وام نمیدهد! خواه این سرمایه گذار بانک باشد یا شرکت‌های خصوصی.
آنها به طور قطع با بررسی بیزینس پلنتان یا ایده‌ی نابی که دارید به شما وام می‌دهند و قبل ازینکه در کسب و کارتان سرمایه گذاری کنند، دستورالعمل‌هایی را برای تخمین سود و زیان در نظر میگیرند. سرمایه گذاران معمولا قبل ازینکه وامی به شما بدهند
- شرایط
- وثیقه
- سرمایه
- نوع کسب و کارتان و…
را در نظر میگیرند. پس بهتر است قبل از اینکه به سراغ وام دهندگان بروید، تمامی این موارد را پوشش داده باشید.
۷٫ یک تعریف کامل از کسب و کار خود داشته باشید
دلیل اینکه باید کسب و کار خود را توضیح دهید این است که سرمایه گذاران باید مطمئن شوند که بازارکارتان خوب است و محصول شما برای مصرف کنندگان مفید خواهد بود.
محصول شما باید جدید و کاربردی باشد تا بتواند سرمایه گذاران را ترغیب کند تا به شما وام بدهند. پس ارائه دقیق طرحی از محصول و نقش کسب و کارتان در زندگی افراد، بسیار مهم است. در واقع شما باید از خودتان بپرسید آیا این محصول در زندگی روزمره افراد ضروری است؟ یا اگر خودتان مشتری بودید محصول خود را میخریدید؟
۸٫ محصولتان را خاص کنید
منظور از این خاص بودن حتما یک ایده خارق العاده نیست. گاهی وقت ها
- یک بسته بندی زیباتر
- ارزان بودن محصول شما نسبت به محصول رقیب
- ارسال سریع محصول و…
می‌تواند این جلوه را به محصول شما بدهد. اگر بتوانید محصول خود را متمایزتر جلوه دهید، پیدا کردن سرمایه گذار برایتان ساده‌تر می‌شود و راحت‌تر میتوانید پیشرفت کنید.
۹٫ متخصصین را گرد هم بیاورید
داشتن نیروی خوب و متخصص صد در صد می‌تواند کسب و کارتان را خیلی زود به سمت موفقیت بکشاند. البته که در نظر سرمایه گذاران هم بیوگرافی اعضای تیم شما بسیار مهم است.
پس سعی کنید افراد متبحر و متخصص را برای استارتاپ خود انتخاب کنید حتی اگر قرار باشد حقوق بیشتری به آنها بدهید اما میدانید که این افراد می‌توانند برای کسب و کارتان مفید باشند و کار را اصولی‌تر پیش ببرند.
۱۰٫ برنامه ویژه ای برای بازاریابی داشته باشید
یکی از ضعف‌هایی که بیشتر کارآفرینان در بیزینس پلن‌های خود دارند این است که یک راه درست و کاربردی برای معرفی محصول خود به مشتریانشان تعریف نمی‌کنند. از همین رو شرکا و سرمایه گذاران برای همکاری با آنها توجیه نمیشوند. پس به نفعتان است که یک راه ارتباطی بین کسب و کار خود و مشتریانتان ایجاد کنید.
شاید شما هم شنیده باشید که بازاریابی، راه نجات بیشتر کسب و کارهاست و به همین دلیل هم سرمایه گذران توجه ویژه‌ای به روش بازاریابی شما خواهند داشت. بهتر است تا دیر نشده به فکر یک روش بازاریابی مفید و کاربردی برای استارتاپ خود باشید.
چطور یک بیزینس پلن خوب بنویسیم؟
نوشتن یک بیزینس پلن کار چندان سختی نیست. اگر تمام موارد بالا را در نظر گرفته باشید. فقط کافی‌ست آنها را بر روی کاغذ پیاده سازی کنید. در ادامه میخواهیم مراحل نوشتن یک بیزینس پلن را نام ببریم:
- صفحه عنوان و فهرست مطالب را کامل کنید
- هدفتان را مشخص کنید
- توصیفی کلی از شرکت یا کسب و کارتان بنویسید
- محصول و خدمات خود را ذکر کنید
- چه ایده‌ای برای بازاریابی دارید؟ آن را بیان کنید
- برنامه روزانه کسب و کار را مشخص نمایید
- ساختار استارتاپ و مدیریت شرکتتان را شرح دهید
- و در آخر هم باید برنامه بودجه و بحث مالی کسب و کار را عنوان کنید
بیزینس پلن برای چه کسب و کارهایی الزامی است؟
باید گفت برای کسب و کارهایی که فقط میخواهند سودشان را افزایش دهند، بیزینس پلن الزامی ندارد و تنها با یک برنامه ریزی ساده می‌توان سود آن کسب و کار را افزایش داد. اما برای راه اندازی یک کسب و کار پرهزینه که نیاز به منابع و صرف زمان بیشتری دارد، یک نمونه بیزینس پلن، لازم است.
در کل اگر میخواهید به سود بیشتری برسید و سرمایه گذاران خوبی برای طرح خود پیدا کنید، نیاز به یک بیزینس پلن دارید. در این بخش برای درک بهتر می خواهیم بیزینس پلن شرکت اسنپ را بررسی کنیم!
بیزینس پلن اسنپ
یک سوال که شاید ذهن بسیاری از شما را مشغول کرده این است که اسنپ چگونه پول در می‌آورد؟ یا بیزینس پلن اسنپ چیست؟
با نگاه به مدل هر کسب و کار می‌توان دریافت که چه تکنیک‌هایی را به کار میبرند و چگونه کسب درآمد میکنند. امروز هم میخواهیم بیزینس پلن اسنپ را بررسی کنیم و ببینیم که چگونه راندمان کاری خود را پیش میبرند.
اسنپ را می‌توان اولین اپلیکیشن سفر آنلاین دانست که در سال ۱۳۹۳ آغاز به کار کرد. محصول اصلی اسنپ، خدمات آنلاین حمل و نقل است که به وسیله آن مسافر می‌تواند مسیر سفر، هزینه سفر، نوع سرویس و… را مشخص کند.
در این اپلیکیشن مسافر درخواست سفر میکند و نزدیک‌ترین سفیر به او می‌تواند درخواست او را قبول نماید. همچنین مسافران می‌تواند زمان رسیدن سفیر به آنها را مشاهده کنند و شکایات یا نظرات خود را در این اپلیکیشن ثبت نمایند. البته که اسنپ کارهای خلاقانه دیگری هم انجام داده که نمونه‌ی آن مشاهده مشخصات راننده و دریافت کد تخفیف با دعوت از دوستان است.
اکنون اسنپ با در اختیار داشتن ۵۰۰ پرسنل حضوری، استخدام سیصد هزار سفیر و حدود ۵ میلیون مسافر توانسته بخش بزرگی از حمل و نقل کشور را به خودش اختصاص دهد.
در حال حاضر اسنپ در ۱۰۰ شهر کوچک و بزرگ ایران فعال است و ارزش حدودی این کسب و کار تقریبا ۷/۱ میلیارد دلار می‌باشد. یکی از موفقیت‌های دیگر اسنپ، رکود ۱ میلیونی سفر آنلاین در روز است.
درآمد اصلی اسنپ هم از حمل و نقل‌های عمومی درون شهری و پورسانت از سفرهاست.
انواع بیزینس پلن برای استارتاپ ها
برای اینکه بخواهیم یک طرح کسب و کار طراحی کنیم باید با انواع آن آشنا باشیم تا در هر مرحله از کسب و کار خود مناسب‌ترین بیزینس پلن را انتخاب نماییم. در ادامه به ۳ مورد از مهم‌ترین بیزینس پلن‌ها اشاره کنیم.
بیزینس پلن داخلی
این بیزینس پلن برای معرفی یک استارتاپ به کار می‌رود و شامل
- نقاط قوت
- نقاط ضعف
- معیارها
- بودجه‌ها
- پیش بینی‌ها و…
می‌باشد. ناگفته نماند این بیزینس پلن می‌تواند به صورت ماهانه بازبینی و مورد تجدیدنظر قرار بگیرد. این نوع از بیزینس پلن، جزئیات مربوط به تاریخچه کسب و کار و تیم را جمع آوری میکند و مسلما افرادی که در این شرکت حضور دارند از این اطلاعات آگاهند.
معمولا بیزینس پلن داخلی، نوعی از ابزارهای مدیریتی هستند که برای رشد و هدایت کسب و کارها مورد استفاده قرار میگیرند. هر مدیری اگر بخواهد یک کسب و کار موفق داشته باشد حتما باید یک بیزینس پلن داخلی طراحی کند تا به اهداف خود برسد و روز به روز پیشرفت کند.
بیزینس پلن خارجی
بیزینس پلن خارجی را می‌توان کمی رسمی‌تر دانست چراکه باید آن را به عنوان نمونه‌ای از طرح کسب و کار خود به افراد خارج از شرکت نشان دهیم. هدف از نوشتن بیزینس پلن خارجی جلب سرمایه گذار برای استارتاپ‌مان است. پس همانطور که در مطالب بالا هم اشاره کردیم، باید طرحی را ارائه دهیم که سرمایه گذار را مجاب به اینکار نماید.
پس باید یک طرح کلی از ایده یا استارتاپ خود را به عنوان بیزینس پلن خارجی آماده کنیم و نشان دهیم که این ایده می‌تواند پولساز باشد. البته بیزینس پلن خارجی می‌تواند اهدافی همچون استخدام نیرو، آموزش یا جذب کاربر را نیز در پی داشته باشد.
مسلم است که بیزینس پلن خارجی کمی رسمی‌تر است و موارد کلی‌تری را پوشش میدهد. در بیزینس پلن خارجی یک تصویر کلی از یک طرح را به نمایش می‌گذارید که در یک زمان مشخص می‌تواند نشانگر پیشرفتتان باشد.
باید بدانید هیچ سرمایه گذاری بدون دیدن طرح و نمونه محصولتان حاضر نیست با شما شراکت کند یا سرمایه‌ای را در اختیارتان قرار دهد. پس باید در بیزینس پلن خارجی خود بازدهی و طریقه کسب درآمد را به صورت کامل شرح دهید.
نکته
یک بیزینس پلن خوب می‌تواند یک تیم را به سمت جلو هدایت کند و باعث پیشرفت یک کسب و کار شود. برخی سرمایه گذاران هم هستند که بجای سرمایه گذاری بر روی طرح، بر روی افراد سرمایه گذاری میکنند. پس الزامی‌ست که بیوگرافی خود و تیمتان را در اختیار سرمایه گذاران قرار دهید تا آنها بتوانند راحت‌تر به شما اعتماد کنند.
بیزینس پلن یک صفحه ای
همانطور که از نامش پیداست بیزینس پلن یک صفحه‌ای، خلاصه‌ای دقیق از یک استارتاپ است که در صفحه‌ای گنجانده می‌شود. البته حتما الان فکر می‌کنید که اندازه فونت آن کوچک بوده یا اطلاعات کمی در آن جای گرفته است؛ اما اینطور نیست، بلکه یک طرح به صورت دقیق و به زبان ساده‌تر در یک برگه شرح داده می‌شود.
بیزینس پلن یک صفحه‌ای اغلب به دو هدف نوشته می‌شود:
- هدف اول این است که یک بیزینس پلن یک صفحه‌ای می‌تواند ابزاری عالی برای معرفی استارتاپ شما به سرمایه گذاران باشد. از همین رو برای ملاقات اولیه با سرمایه گذاران پیشنهاد می‌شود یک بیزینس پلن یک صفحه‌ای آماده کنید چراکه در ابتدای کار یک طرح کسب و کار پیچیده و رسمی شاید جذابیت زیادی برای سرمایه گذار نداشته باشد و باعث سردرگمی آنها شود.
- هدف دوم این است که یک بیزینس پلن دقیق طراحی کرده باشید چراکه سرمایه گذاران میخواهند استارتاپ شما را به صورت جزئی بررسی نمایند. پس داشتن یک بیزینس پلن یک صفحه‌ای و دقیق از جزئیات کارتان می‌تواند بسیار کارآمد باشد.
بیزینس پلن یک صفحه‌ای مناسب افرادی‌ست که به تازگی یک کسب و کار را راه اندازی کرده‌اند و میخواهند طرح کسب و کار خود را به زبان ساده به دیگران شرح دهند.
البته نوشتن یک بیزینس پلن یک صفحه‌ای برای صاحبان کسب و کار نیز بسیار کاربردی است. با گسترده شدن بیزینس شما و پیشرفتتان در کار میتوانید نگاهی به گذشته بیندازید و پی به ایرادات خود ببرید. پیاده سازی یک طرح بر روی برگه ممکن است ایده‌های دیگری را خلق کند و مسیر پیشرفت را تسریع ببخشد.
نتیجه‌گیری
پس از تمام این صحبت‌ها دریافتیم که بیزینس پلن برای رسیدن به اهداف بسیار کارآمد است و با یک بیزینس پلن خوب و کامل میتوانیم سرمایه گذاران را مجاب به شراکت کنیم. همچنین در مورد انواع بیزینس پلن صحبت نمودیم و گفتیم که یک بیزینس پلن یک صفحه‌ای می‌تواند برای آغاز راه یک استارتاپ به چه اندازه مفید باشد.
اگر شما هم قصد راه اندازی یک کسب و کار را دارید حتما باید یک بیزینس پلن عالی آماده کنید همین حالا دست به کار شوید و بیزینس پلن تان را بنویسید و با توجه به نکاتی که در این مقاله گفتیم تمام جزئیات کار را در آن شرح دهید چراکه با استفاده از آن میتوانید اسپانسرهای خوبی برای استارتاپ خود پیدا کنید. توجه داشته باشید در این مسیر می توانید خیلی ساده نظرات و پیشنهادات خود را از قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید و سوالاتتان در مورد بیزینس پلن را از ما بپرسید.
