طراحی سایت های جدید به مقوله ای به نام نوار کناری یا همان ساید بار خودمان، توجه زیادی ندارند که هیچ، بعضاً اصلاً آن را در سایت لحاظ نیز نمی کنند. امروز میخواهیم در این خصوص از منظر زیبایی شناختی و کاربردی بودن آن از نظر کاربر بیشتر بحث و تبادل نظر نماییم.
شاید برای کاربران و بینندگان وب سایت ها، مخصوصاً در ایران که چند گامی عقب تر از طراحی سایت های دنیا و مبتنی بر علوم روزی مانند طراحی واسط متناسب با تعامل انسان و کامپیوتر هستیم، ساید بار نقش بی چون و چرایی بازی نماید. جا انداختن یک وب سایت بدون نوار کناری شاید در نظر اول غیر ممکن به نظر برسد، اما بیاییم کمی بیشتر در خصوص این مورد بررسی کنیم و آن را به یک ابزار کاربردی در زمان مورد نیاز تبدیل نماییم و نه یک عادت همیشگی در طراحی سایت هایمان!
در نظر اول، اگر وب سایتی از نوار کناری استفاده ننماید، چیزی که به ذهن متواتر میشود این است که این وب سایت کارایی خود را از دست داده است! ولی من به شما قول میدهم که در بسیاری از موارد اینچنین نیست. شما میتوانید طراحی وب سایتی انجام دهید بدون ساید بار در حالی که سایت شما همچنان کاملاً کاربردی و کاربر پسند می باشد و اطلاعات مورد نیاز یا تقاضای کاربر، در دسترس او می باشد. در حقیقت در این نوع طراحی ها، نوار کناری خلاقانه به جایی دیگر جایگزین می گردد که کارایی مناسب تری داشته باشد و یک گوشه همیشگی از سایت شما را در همه جا مشغول نکرده باشد. درست است که ما میتوانیم موارد بسیاری را در نوار کناری جایگزین کنیم، ولی توجه داشته باشید که این فضا، در حقیقت قسمتی از مطلبی که کاربر میخواند را مشغول میکند و باعث عدم توجه و تمرکز بر روی متن اصلی موجود در یک صفحه و یا قسمت مورد بازدید او می گردد که قطعاً در بیش از ۹۰ درصد زمان های مورد استفاده کاربر از یک صفحه، مورد نیاز او نیست!
زمانی که کاربری درگیر محتوای یک صفحه شده است، چرا باید او را به جای دیگری منحرف نماییم؟ ما میخواهیم بازدید کنندگان به سایت ما بیاییند و مطالب منتشر شده مان را بخوانند، چه چیزی اولویت بیشتری از این دارد که باعث انحراف کاربر از محتوای مورد نظر او گردد ؟ پاسخ به این سوالات معمولاً در این است که ما میخواهیم کاربر و بازدید کننده را به خواندن و ماندن بیشتر در وب سایت ترغیب نماییم! یا حتی ارائه موارد دیگری که شاید مورد نیاز او نباشد ولی ما بخواهیم بازدید کنندگان ما بیشتر نظرشان به آن مورد، صفحه و یا هر چیز دیگر جلب گردد. حال باید ببینیم که ارائه آن در نوار کناری وب سایت، با توجه به صدمه ای که به محتوای مورد علاقه کاربر وارد می نماید، آیا توجیه دارد یا نه.
جایگزین های ساید بار در طراحی سایت های جدید
راه جایگزین چیست ؟ مثلاً شاید یکی از پر کاربرد ترین موارد در ساید بار ها استفاده از فرم جستجو باشد، که پر کاربرد نیز می باشد، ولی جایگذاری های دیگری مانند هدر و یا فوتر نیز به نظر برای این مقوله خوب می آیند. یا مواردی مانند آخرین مطالب، مطالب پر کاربرد کاربران و دسته بندی های رایج در مطلب مورد علاقه کاربر چیزهایی است که معمولاً در ساید بارها میبینیم. بهترین جایگذاری مطالب مرتبط، قطعاً در انتهای هر مطلب و پس از مطالعه مطلب مورد نظر کاربر است، بهترین جایی که میتوانیم از دکمه های انتشار شبکه های اجتماعی نیز استفاده نماییم همین جا است. از قسمت فوتر سایت باید بیشتر استفاده کرد تا دسته بندی های مورد نظر و یا موارد اینچنینی را به آنجا منتقل نماییم.
با تمام این موارد، بعضاً مواردی هستند که برای ما دیدن آن توسط مخاطب اولویت بیشتری نسبت به صفحه جاری که او در حال دیدن است دارد. بعضاً مقاصد اقتصادی و ترویج بیشتر از خرید و یا بازدید یک محصول یا تبلیغات است که اینگونه است و این موارد، توازن میان کاربر پسندی و کاربردی بودن نوار کناری را کمی دچاد تغییر میکند.
میتوان نتیجه گرفت که سایت بار، نه چیز بدی است، و نه چیزی که همیشه مورد نیاز تمام صفحات و جایگذاری های سایت باشد، باید آن را از یک طرح پیش فرض برای طراحی یک وب سایت خارج نماییم و تنها در صورت نیاز و احساس استفاده، آن را به کاربر و بازدید کننده تحمیل نماییم!
