ظیمی از پیشرفت هایش را مدیون باشد.نمی خواهم همه چیز برای همه کس باشم، من تنها می خواهم چیزی برای کسی باشم، کسی مثل تو، مثل ما، مثل یک ایرانی، فرقی نمی کند؛ شاید منظور او کسانی است که محتاج تکنولوژی امروزند.
علی جوان، تحصیلات دبیرستانی اش را با اشتیاقی تمام در دبیرستان البرز، همان دبیرستانی که مدیری چون مجتهدی داشت، گذراند. در دانشگاه تهران در رشته ریاضی فیزیک ادامه تحصیل داد و وقتی افق های پیش رویش گسترده تر از مرزهای جغرافیایی شد، کوله بار سفرش را در سال ۱۹۴۹ میلادی بست و راهی کشوری شد تا افکار عجیبی که در سر داشت عملی کند.
او دانشگاه کلمبیای نیویورک را انتخاب کرد و در سال ۱۹۵۴ میلادی تحت نظر استادش چارلز تونز مدرک دکترای خود را گرفت و دوره فوق دکترا را هم آنجا گذراند. دکتر جوان در حین تحصیل، به گروه تحقیقاتی لابراتور تلفنی بل در نیوجرسی ملحق شد. چند ماه پس از اینکه تئودور مایمن در سال ۱۹۶۰ میلادی مبانی نظری لیزر را عملی کرد، جرقه های کشف لیزر گازی در اندیشه علی جوان توجه همگان را به خود جلب کرد؛ آن روز دوازدهم دسامبر بود. اختراع او انقلابی در دنیای تکنولوژی ایجاد کرد، بسیاری از پژوهشگران، اختراع لیزر گازی را نقطه عطفی در تاریخ فناوری های نوین دنیا می دانند. فردای آن روز، دکتر جوان لیزر گازی را به وسیله فرستادن پیغامی تلفنی امتحان کرد و چهل سال بعد از آزمایش او ارتباطات به وسیله لیزر به صورتی عادی در آمد و از آن در صنایع اینترنتی استفاده زیادی شد.جوان در سال ۱۹۶۱ میلادی به عضویت انستیتوی تحقیقاتی ماساچوست در آمد و امروز در سراسر دنیا او را به عنوان رهبر و پیشرو در لیزر گازی و الکترونیک ذره ای می شناسند.دکتر جوان در ۸۰ سالگی پیش بینی می کند که روزی جای مگاهرتزهای رادیویی را گیگاهرتزهای لیزری بگیرند. او مشغول تحقیقاتی بر روی نسل جدید تراشه هایی است که درون آنها فوتون ها به جای الکترون ها حرکت خواهند کرد. اگر این انقلاب کهکشانی عملی شود تحولی چشمگیر در سرعت تراشه ها و وسائل الکترونی و رایانه ای پدید خواهد آمد.بسیاری از پیشرفت های صنایع امروز بخصوص الکترونیک، نتیجه تلاش های پروفسور جوان است. پیشرفت هایی که حاصل جرقه های بزرگی بود که شاید در دهه ۶۰ و ۷۰ در آزمایشگاه های کوچک به وقوع پیوست و باعث شد داوران او را جزو ۱۰ نابغه برتر زنده جهان بدانند. به گزارش «دیلی تلگراف» او در رتبه دوازدهم نوابغ جهان است.لیزر گازی همان اختراعی که به خاطر کشفش جایزه بین المللی تحسین به علی جوان تعلق گرفت، ترکیبی از دو گاز هلیم و نئون است که رنگی قرمز دارد و بی خطر است. گاز لیزر به گونه ای است که با تابش یک فوتون به ذره (اتم یا مولکول یا یون) و یک فوتون دیگر آزاد می شود. این دو فوتون هم فرکانسند در صورت ادامه این روند تعداد فوتون ها افزایش پیدا می کند و می توانند باریکه ای از فوتون ها را ایجاد کند. بسیاری از پیشرفت های اولیه در استفاده از لیزر بعد از این اختراع به وقوع پیوست. این پیشرفت ها شامل ابداعات زیادی در زمینه اسپکتروسکوپی لیزری به صورت دقیق، نسبیت و ایزوتروپی در فضا، ابداع تکنولوژی اندازه گیری فرکانسی دقیق در طیف نوری و اولین ساخت ساعت های اتومیک لیزری است.پایان نامه های تحقیقاتی زیادی در این زمینه تحت نظر او بوده است که با دسترسی به سایت انستیتو تحقیقاتی ماساچوست یا آزمایشگاه دانشگاه ام.آر.تی می توانید آنها را مطالعه کنید.
گرچه پروفسور علی جوان از کشورش دور است اما صدای پیشرفت هایش به گوش می رسد و این برای هر ایرانی افتخار بزرگی است. مهم ترین نشان انجمن نورشناسی امریکا یعنی مدال فردریک ایوز این بار بر پیشانی یک آذری اهل تبریز درخشیده است. او در سال ۱۹۹۳ میلادی جایزه علمی- جهانی آلبرت انیشتین را دریافت کرد و در سال ۲۰۰۷ رتبه دوازدهمین انسان باهوش در جهان را به خود اختصاص داد. او با تواضع بسیاری که در رفتارش موج می زند می گوید: «نمی خواهم همه چیز برای همه کس باشم. من تنها می خواهم چیزی برای کسی باشم».
