عموماً طرح تجاری به نقشه ی راه تشبیه می شود.
بنابراین طرح تجاری مانند نقشه ی راه به سؤوالاتی از قبیل: هم اکنون من کجا هستم؟ به کجا می روم؟ و چه طور به آن جا بروم؟ جواب می دهد.
طرح تجاری یک سند نوشته شده است که شما را به عنوانِ یک کارآفرین با تمام عناصر درونی و بیرونیِ مربوط به فعالیت کارآفرینانه که در شروع یک فعالیت کارآفرینانه موجود است، آشنا می کند و بر تمام تصمیم گیری های طولانی یا کوتاه مدت درطی سه سالِ اولیه نظارت دارد. طرح تجاری معمولاً مجموعه ای از بخش های کاربردی مثل بخش بازاریابی، مالی، تولیدی، و منابع انسانی است. اگر ما به طرح تجاری به عنوان یک نقشه ی راه نگاه کنیم، احتمالاً بهتر می توانیم اهمیت آن را درک کنیم. اگر فرض کنیم شما سعی دارید از تهران به مشهد (برای سفر یا مأموریت) رانندگی کنید، تعدادی راه برای عبور وجود دارد که هریک مدت زمان عبور و هزینه ی متفاوتی خواهند داشت. درست مانند مسافر، کارآفرین باید قبل ازآماده سازی طرح سفر بعضی تصمیمات مهم را گرفته و اطلاعات جمع آوری کند.
اجزای طرح تجارتی
همچون رزومه، طرح تجارت یک ساختار ثابت ندارد ولی معمولا شامل موارد زیر می شود:
خلاصه اجرایی Executive Summary :
این بخش در واقع به طور خلاصه و در یک الی دو صفحه همه آنچه در بیزینس پلن آمده است را معرفی می کند. وجود این بخش الزامی است برای آنکه بانک ها یا شرکای احتمالی آینده معمولا حوصله ندارند که از همان ابتدا همه طرح را بخوانند ابتدا این بخش را مطالعه می کنند و اگر به نظرشان آمد که طرح ارائه شده عملی است به سراغ اصل جزوه می روند .
مروری بر فعالیت تجاری Business Overview:
این بخش فعالیت تجاری را معرفی می کند و خود می تواند شامل بخش های زیر باشد.
– تاریخچه فعالیت Business History :
معرفی مختصر فعالیت تجاری و اینکه اصولاً ایده آن از کجا پدید آمده است.
– دیدگاه و بیانیه مأموریت Vision and Mission Statement :
در این فعالیت به دنبال چه هستید و افق دید شما چه چیز را نشانه گرفته است؟ به عبارت دیگر در این بخش نشان می دهید که روح کارآفرینی شما به چه دلیل و در چه سمت و سویی متبلور شده است.
– اهداف Objectives :
کسب و کار مورد نظر شما بناست چه اهدافی را تأمین کند.
– مالکیت Ownership :
مالکان این کسب و کار چه کسانی هستند و چه ویژگی هایی دارند (به عبارت دیگر به چه دلیل مالکان خوبی خواهند بود)
– مکان و امکانات Location and Facilities :
محل قرار گرفتن بیزینس و همین طور امکاناتی که به آن نیاز دارد.
محصولات و خدمات Products and Services :
در این قسمت با خدمات یا محصولاتی که بناست ارائه شوند آشنا می شوید. این بخش نیز خود می تواند شامل بخش های زیر شود :
– شرح محصولات و خدمات Description of Products and Services
– ویژگی های اساسی محصولات و خدمات Key Features of Products and Services
– نحوه تولید یا ایجاد محصولات و خدمات Production of Products and Services
– محصولاتی که در آینده تولید خواهند شد یا خدماتی که در آینده ارائه خواهند شد Future Products and Services
– برتری محصولات یا خدمات ارائه شده نسبت به رقبا Comparative Advantages in Production
مروری بر بازار یا صنعت Industry Overview :
در این بخش که در پی تحقیقات فراوان و گاه هزینه کردن هزاران دلار تکمیل می شود، بازاری را که در آن فعالیت خواهید کرد معرفی می کنید :
– تحقیق درباره بازار Market Research
– ابعاد و گستردگی بازار Size of Industry
– محصولات ارائه شده اصلی در چه شاخه ای از بازار قرار می گیرند Key Product Segments
– بازاری که در آن فعالیت می کنید در چه محدوده هایی قرار دارد Key Market Segments
– مکانیزم و سیاست های خرید مواد اولیه چیست Purchase Process and Buying Criteria
– کسانی که در این بازار حضور دارند چه کسانی یا چه شرکت هایی هستند Description of Industry Participants
– این بازار به چه سمت و سویی در حرکت است Key Industry Trends
– آینده این صنعت چیست Industry Outlook
روش های بازاریابی Marketing Strategy :
– مشتریانی که هدف گرفته شده اند Target Markets
– توصیف رقبای اصلی Description of Key Competitors
– تجزیه و تحلیل وضعیت این کسب و کار در میان بازار رقابتی موجود Analysis of Competitive Position
– سیاست های قیمت گذاری Pricing Strategy
– سیاست های تبلیغاتی Promotion Strategy
– سیاست توزیع Distribution Strategy
– نحوه مدیریت و نیز استخدام نیرو Management and Staffing
– ساختار سازمانی Organizational Structure
– تیم مدیریتی Management Team
– استخدام نیرو و سیاست های استخدامی Staffing
– مسایل مربوط به بازار استخدامی و کارکنان Labour Market Issues
مسایل حقوقی و قانونی Regulatory Issues :
- حفظ حقوق معنوی Intellectual Property Protection
- مسایل حقوقی Regulatory Issue
خطرات و ریسک ها Risks :
- خطرات بازار Market Risks
- سایر خطرات Other Risks
طرح راه اندازی Implementation Plan :
قدم هایی که باید برداشته شود تا این فعالیت تجاری آغاز به کار کند
طرح اقتصادی مالی Financial Plan :
این بخش از اهمیت خاصی برخوردار است و لازم است مسایلی نظیر گردش نقدینگی Cash Flow، ترازنامه Balance Sheet و Income Statement وامثال آن را در سه سال آینده پیش بینی کند. معمولا گزارش های حسابداری سال اول را با جزئیات بیشتری می نویسیم.
